Virgil van Dijk: muurbloem Willem II groeide uit tot Liverpool-ster

Toen plaatsing voor het EK op het spel stond, in de groepswedstrijd tegen Griekenland van 17 oktober, nam Virgil van Dijk maar weer eens zijn verantwoordelijkheid. Na de gemiste strafschop van Weghorst nam hij de taak van penaltynemer over op en knalde de bal droog langs de Griekse keeper. Zijn keuze om een strafschop te nemen was gedurfd, te meer omdat Van Dijk de laatste strafschop die er voor oranje echt toe deed miste: in de beslissende strafschoppenserie van de wedstrijd tegen Argentinie op het WK in Qatar.

Van Dijk, die deze zomer nadenkt over zijn toekomst, leidt Oranje en Liverpool en het valt nauwelijks voor te stellen dat Willem II ooit besloot hem gratis weg weg te geven aan FC Groningen. ‘Hij was niet heel groot. Hij was niet snel’, verklaart zijn toenmalige Willem II-jeugdtrainer Jos Borgers in de biografie ‘Virgil’, geschreven door de Italiaanse sportjournalist Luca Caioli. ‘Van Dijk was een doorsneespeler’, aldus Borgen. ‘Een van de velen. Pas later is hij gegroeid en werd hij sterk, snel en onverslaanbaar.’

Van Dijk viert goal respectloos, vinden de Grieken

Na de benutte strafschop tegen Griekenland legde Van Dijk zijn kin bovenop zijn gespreide vingers en stak hij zijn tong uit. De Grieken vonden dat respectloos, wat een beetje potsierlijk overkwam nadat het Nederlands elftal een wedstrijd lang was bekogeld met water en zonnebloempitten, terwijl andere supporters hen met laserlichten uit hun spel probeerden te brengen. 

Hoe groeide Van Dijk tot een dominante verdediger? In een profiel van NRC Handelsblad vertelt FC Groningen-trainer Dick Lukkien dat hij met de geboren Bredanaar stevig aan de slag is gegaan met loop- en krachttrainingen. Ook trainers Ian Coll en Jan Kluitenberg van Celtic en Sothampton gaan keihard met hem aan het werk. ‘Ik was als achtjarige niet het grootste talent, ik moest er hard voor werken’, zei Van Dijk op het podium, nadat hij in 2019 de trofee voor beste Europese speler had ontvangen. 

Van Dijk leidt hoge verdedigingslijn bij Liverpool

Van Dijk is een sleutelspeler in de beroemde hoge verdedigingslijn waarmee Liverpool-trainer Klopp het veld klein ‘Virg, push up’, schreeuwde assistent-trainer Pepijn Lijnders naar Van Dijk in zijn eerste seizoen bij Liverpool. ‘Hij zei een keer gekscherend na een wedstrijd tegen me: als ik naar jou blijf luisteren sta ik dadelijk in het zestienmetergebied van de tegenstander te verdedigen’, zei Lijnders in een NRC-profiel uit 2019. In het stuk legt Lijnders uit dat Van Dijk met zijn snelheid en spelinzicht voor Liverpool cruciaal is in het systeem van Klopp, waarin de tegenstander continu onder hoge druk wordt gezet. ‘De positionering van de laatste linie is de basis voor een goed pressing-spel. We spelen met een ‘hoge lijn’ wat zorgt dat onze middenvelders vooruit kunnen verdedigen en zo onze voorste drie kunnen ondersteunen.’

Zoals Johan Cruijff al eens uitlegde in zijn autobiografie ‘Mijn Verhaal’, moeten alle linies van een elftal betrokken zijn voor het afjagen van de tegenstander. ‘Iemand begint met provoceren en dan moet het team als geheel meteen gaan schakelen.’ Pressing spelen kan alleen, aldus Lijnders, als de aanvallers voelen dat de laatste linie klaar is om door te dekken of om de lange bal te verdedigen.

Kampioen van Engeland met Liverpool

In het seizoen 2019-20 werd Liverpool voor het eerst in dertig jaar kampioen van Engeland. Het lukte aanvallers van de tegenpartij niet één keer om Van Dijk voorbij te dribbelen. In alle vijf de grote Europese topcompetities deed geen enkele regelmatig opgestelde speler (minimaal duizend speelminuten) hem dat na. Volgens cijfers van de voetbalstatistiek-website fbref was hij ook de meest aangespeelde speler in de Premier League: 2568 passes gingen zijn kant op en geen speler won een hoger percentage van zijn persoonlijke duels: 76,3 procent. 

Met zijn lange passes levert Van Dijk ook aanvallend cruciale bijdragen aan het succes van Liverpool. In de jaren erna zijn de statistieken van Van Dijk wat minder extreem geworden, maar hij is nog altijd een dragende speler van de Engelse club. 

Van Dijk is fantastische kopper

In de lucht is hij ijzersterk met zijn 1.92 meter en 92 kilo. Een filmpje van een training van het Nederlands elftal uit 2018 getuigt van zijn enorme sprongkracht, vergelijkbaar met die van een basketballer: hij komt aansprinten en knikt al hangend in de lucht tegen een bal die op zo’n drie meter hoogte aan het plafond hangt.

Klopp is grote fan van Van Dijk

Liverpool-trainer Jürgen Klopp is al heel lang een grote fan van Van Dijk. In een verslag van de wedstrijd Southampton-Liverpool beschrijft een verslaggever van De Telegraaf hoe de Duitser zich van woede op zijn dijbenen slaat nadat Van Dijk, toen nog Southampton-verdediger, de Liverpool-aanvallers voor de tiende keer heeft afgetroefd. Klopp wilde Van Dijk daarna perse binnenhalen en in 2018 is het werkelijk zover. Liverpool betaalt 84,5 miljoen euro voor hem en daarmee is de Nederlander op dat moment de duurste verdediger ooit. 

Van Dijk is deels van Surinaamse afkomst

Bij Willibrordus Demos Sportvereniging ’19, de club in Breda waar Van Dijk als zesjarig jochie begon met voetballen, hebben ze nooit een cent teruggezien van de megatransfers van Nederlands duurste verdediger ooit. Virgil is de oudste in een gezin van drie. Hij is de zoon van Hellen Fio Sieeuw en Ronald van Dijk wiens moeder werd geboren in Suriname. 

Duurste aankoop van Southampton

Voordat hij vertrok naar Liverpool was Virgil van Dijk was in 2015 met een transfersom 15,7 miljoen euro ook al de destijds duurste aankoop in de historie van Southampton en na Jaap Stam de duurste verdediger in de geschiedenis van het Nederlandse voetbal. 

Koeman pakte Van Dijk stevig aan

Ronald Koeman, destijds coach van Southampton heeft Van Dijk naar eigen zeggen stevig aangepakt. ‘Virgil heeft dat nodig’, zei de toenmalige coach van Southampton tegen het Dagblad van het Noorden. ‘Hij heeft veel potentie, maar met zijn karakter moet ik zorgen dat hij voortdurend geprikkeld of bijna boos het veld in gaat. Dan haal je het allerbeste in hem boven.’ Bij Koeman leert Virgil van Dijk ook opbouwen van achteruit, zijn lange pass is tegenwoordig een belangrijk wapen. 

Willem II-trainer ontdekte Van Dijk

Van Dijk werd als speler van WDS’19 ontdekt door Willem II-jeugdopleider Maurice Buurstede. Niet als voetballer, maar als supporter wel te verstaan. Virgils vader Ben speelde er in het eerste van amateurclub TVC Breda. Buurstede zag hem ballen langs de lijn en besloot hem naar Willem II te halen. 

Een verslaggever van Tubantia schreef in 2019 dat de buurtbewoners van hockeyvereniging Push in Breda zich nog goed kunnen herinneren dat Van Dijk bij hen op het kunstgrasveld stond te oefenen. Hij werkte in die tijd nog gewoon als afwasser bij de Bredase kroeg Oncle Jean.

Van Dijk is ook mentaal sterker geworden 

Ook mentaal is Van Dijk gegroeid: ‘Vraag me niet waarom, maar ik had altijd een momentje dat ik even droomde’, zei hij tegen De Telegraaf. ‘Koeman houdt me met zijn aanpak scherp. Het niveau van de spitsen in de Premier League is zo hoog dat je er van de eerste tot de laatste minuut bovenop moet zitten. Een moment van verslapping is dodelijk. Inmiddels heb ik die instelling me aardig eigen gemaakt. Ik geniet met volle teugen van de gevechten die ik moet leveren.’